Opwarming van de aarde - zonnevlekken

De mens speelt wellicht een rol in de opwarming van de aarde. Algemeen neemt men blijkbaar aan dat de mens de enige schuldige is.

Doch er zijn ook heel wat wetenschappers die daar niet mee akkoord gaan.

De opwarming van de aarde

Alles bij elkaar begint het er op te lijken dat een mysterieuze speler de grootste oorzaak moet zijn voor de opwarming van de aarde. De zon lijkt daarbij af te vallen als kandidaat. Haar activiteit is de laatste eeuw weliswaar toegenomen in vergelijking met vorige eeuwen, intussen staat ze toch al abnormaal lang op een zeer laag pitje. En hoewel de trend snel kan omslaan, is ze zelfs honderdjarige diepterecords aan het breken.

De zon kent een elfjarige cyclus waarin het aantal zonnevlekken stijgt en daalt, een fenomeen dat haar magnetische kracht illustreert. Kortweg: hoe meer vlekken, hoe meer energie de zon produceert. Tijdens die cycli ondergaat ze overigens een magnetische omwenteling, oefent ze wisselende magnetische invloeden uit op andere hemellichamen en -onder meer- op kosmische straling.

De simpele uitkomst van het ingewikkeld patroon was tot voor kort steevast: meer zonnevlekken = een gemiddelde temperatuurstijging op aarde, minder = een daling. Normaal gezien is het effect echter zo miniem dat we het verschil niet voelen. Met uitzondering van een periode in de 17° eeuw (het zogenaamde Maunder Minimum) toen er lange tijd geen zonnevlekken te bespeuren waren, waardoor de temperatuur op aarde een fikse duik nam. Onnodig om eraan toe te voegen dat men dus al eeuwen bezig is met het observeren van zonnevlekken.

De voorspelling van NASA in 2006 (rode lijn): In 2010 moest het aantal zonnevlekken van cyclus 24 op haar hoogste punt hebben gestaan, maar eind 2010 zaten we nog steeds op het laagste punt (Bron: Wikipedia).

Zonnevlekken zijn donkerder dan hun omgeving, maar wijzen op een verhoogde magnetische activiteit van de zon (Bron: Wikipedia).

Ook al slaat de trend om en steken zonnestormen in 2012 plots ongezien hard de kop op -hetgeen doemscenario's voorspellen- dan nog hoeft er niets speciaals aan de hand te zijn. Zoiets zal wel meer gebeuren in een millennium. Alhoewel met alle elektronische apparatuur van tegenwoordig de schade enorm zal zijn, mogen we hopen dat we fysiek gespaard blijven.

Wat doet ons dan vermoeden dat er iets speciaals aan het gebeuren is?

De ijskappen die in ijltempo smelten.

En jawel, wij denken dat de complexiteit van ons zonnestelsel met een aantal onontdekte planeten de grootste oorzaak van de opwarming kan zijn.

***

Stilaan geven geleerden toe dat de opwarming van de aarde hen voor een raadsel stelt. Voor historische klimaatveranderingen hadden ze altijd wel een uitleg klaar. Het was een komeet, een vulkaanuitbarsting, de hellingsas, de baan van de aarde of de kracht van de zon. Nu wijzen alle modellen echter naar een afkoeling en toch warmt de aarde onmiskenbaar op. Dan maar de mens de schuld geven?

Dat we de natuur om zeep helpen, daar hoeft spijtig genoeg geen tekening bij, maar of de koolstofdioxide die we de atmosfeer insturen, het klimaat kan ontregelen, daarover is men het oneens. Sommige wetenschappers durven zelfs te opperen dat de moderne mens de stijging van de broeikasgassen eerder afremt dan doet toenemen. Zo heeft hij door historische ontbossing onvrijwillig de bosbranden een stokje in de wielen gestoken. Verder zijn de bluswerken van de mens efficiënter dan die van moeder natuur.

Overigens is het volgens dezelfde dwarsliggers een kwakkel dat pyromanen de voornaamste oorzaak zijn van de branden, omdat de natuur uit zichzelf al voor genoeg brandhaarden zorgt. Advocaten van de duivel doen er nog een schepje bovenop: 'Ondanks de historische ontbossing zijn er nog genoeg bossen over om vandaag voor wereldwijde catastrofen te zorgen. De door mensen veroorzaakte uitstoot van koolstofdioxide, verzinkt in het niets in vergelijking met deze veroorzaakt door ongecontroleerde bosbranden.'

Tot daar de 'anarchisten', die bij nader toezien -net als iedereen- het noorden kwijt zijn.

Wat vast staat, is dat koolstofdioxide maar een fractie bijdraagt aan de broeikasgassen. De atmosfeer bestaat nu voor 0,037 procent uit koolstofdioxide, een record ten opzichte van de laatste miljoenen jaren, een diepterecord weliswaar.

Een overzicht van het CO2 gehalte gedurende de laatste 500 miljoen jaar (Bron: Rothman http://www.pnas.org/content/99/7/4167.full). Een stijging van 0,025 naar 0,037 procent -mogelijk het gevolg van de industriële revolutie- is hierop zo onbeduidend dat ze niet is weer te geven. Wel zouden we daardoor het hoogste niveau van de laatste achthonderdduizend jaar hebben bereikt. Doch de grafiek relativeert heel wat.

Waterdamp is met gemiddeld twee procent de grote leverancier van broeikasgassen. Logisch, aangezien de aarde bijna volledig met water is bedekt. Een kleine globale temperatuurstijging kan echter een onvoorspelbare kettingreactie in werking stellen met eerst meer broeikasgassen (vooral als gevolg van verdamping van de oceanen), daarna nog meer opwarming, nog meer broeikasgassen, enzovoort.

Maar stel dat diegenen die beweren dat de mens de oorzaak is van de opwarming, gelijk hebben, dan is het toch nog de vraag of de door de mens geproduceerde gassen -want het gaat niet enkel om koolstofdioxide- alleen de oorzaak kunnen zijn van de opwarming, vooral omdat naast de aarde ook Mars, Jupiter en andere hemellichamen in ons zonnestelsel aan het opwarmen zijn. Iets waar de media doorgaans weinig aandacht aan besteden. Nog minder aandacht schenken ze aan de opwarming van de maan. Hoewel zich daar hetzelfde verschijnsel voordoet. Dat blijkt uit de resultaten van de meetapparatuur die Apollo 15 er heeft achtergelaten. (De link die we hier oorspronkelijk hadden geplaatst, werkt niet meer. Vandaar dat we hem hebben verwijderd.)

Ons zonnestelsel komt op haar reis door de ruimte wellicht een aantal situaties tegen die de temperatuur ervan beïnvloeden, toch zou de baan van bijvoorbeeld een nabijgelegen (sub)bruine dwerg -een soort uitgedoofde ster- of van een nog onbekende planeet veel kunnen ophelderen.

Voor alle duidelijkheid: Wij staan achter elke maatregel om de broeikasgassen een halt toe te roepen.